Chương 3

Lăng Gia là tổng biên tạp của tạp chí Thụy Phong, tốt nghiệp trường đại học danh giá nhất Trung Quốc-đại học Thanh Hoa. Sinh viên trường đại học này hễ có điều kiện tốt, đa số sẽ tìm cơ hội ra nước ngoài sinh sống và làm việc. Lăng Gia cũng có ý tưởng xuất ngoại, thậm chí đã đạt được chứng chỉ IELTS[1]. Nhưng suy tính mãi cuối cũng vẫn quyết định ở lại quê hương. Đầu tiên là môi trường quen thuộc, có thể dựa vào quan hệ quen biết của gia đình. Sau là đời người chỉ có mấy chục năm, Lăng Gia không muốn dùng quá nhiều thời gian vào việc học tập và nghiên cứu quanh quẩn trong trường.

Lăng Gia có một người anh trai tên Lăng Duệ, đã kết hôn. Cha mẹ của hai người đều là quản lý cấp cao tại một xí nghiệp quốc doanh lớn.Vào mùa xuân năm 1998, tại đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc lần thứ chín, đang lúc tổ chức chiêu đãi phóng viên và nhà báo thì có một người hô vang khẩu hiệu “Một sự bảo đảm, ba đúng chỗ, năm mục cải cách”[2]. Sau đó Trung Quốc dưới sự dẫn dắt của thủ tướng Chu Dung Cơ đã có cải cách rất lớn về nhà đất, y tế, giáo dục và các nhà máy xí nghiệp. Chính sách đãi ngộ tốt để khuyến khích liêm chính cũng từ đó mà ra. Sau khi cải cách nhà đất và y tế, nhu cầu cũng ngày càng lớn nhưng đại đa số dân chúng cũng không mua nổi nhà và không được chăm sóc đầy đủ khi bênh tật. Giáo dục cải cách, tư nhân hóa trường học, đại học mở rộng chiêu sinh, phần lớn học sinh được đi học nhưng học phí cũng ngày càng đắt đỏ hơn. Cử nhân đại học ngày càng mất giá, tìm kiếm việc làm ngày càng khó khăn. Đãi ngộ tốt để nuôi dưỡng liêm chính, quan chức nhận được lương cao rồi nhưng liêm chính dưỡng không thành mà mục nát ngày càng mạnh hơn. Thủ tướng Chu Dung Cơ chuẩn bị một trăm cái quan tài cũng không khiến cho các quan tham thấy quan tài mà đổ lệ. Cải tổ quốc doanh, bắt đầu thành lập chế độ xí nghiệp, vô số người thất nghiệp bị dụ hoặc:”Nghỉ làm rồi đây lại có nghiệp”[3] . 90% của cải cả đất nước nằm trong tay chưa đến 10% dân số. Về phần hiệu quả và lợi ích thế nào, trong tất cả xí nghiệp nhà nước thì mấy cái có thể lọt vào top 500 của thế giới, trong lòng mọi người đều hiểu.

Thời thế thay đổi, năm tháng biến chuyển, biển người mênh mông.

Chu Dung Cơ luôn muốn gần gũi với nhân dân, lý tưởng của ông rất tốt đẹp, làm việc lại quyết đoán, dám nói dám làm, là người đáng được kính nể. Ông luôn muốn cải cách những căn bệnh khó chữa đã ăn vào máu của đất nước Trung Quốc. Nhưng mà một lời nhiệt huyết vì dân của ông, lúc ấy đưa ra đủ biện pháp cải cách, tất nhiên cũng không thể biết hết được hậu quả lai thành ra thế này. Nhưng mà có thể trách ai? Ai cũng không thể trách. Nếu thật muốn trách, cũng chỉ có thể trách Trung Quốc đang còn đang ở bước đầu của chủ nghĩa xã hội khoa học. Không diệt trừ tận gốc văn hóa hủ bại, chính sách pháp luật còn nhiều lỗ hổng, ý thức về quyền lợi của dân chúng còn chưa đủ, con đường đi tới hưng thịnh còn xa. Chu Dung cơ cũng chỉ làm những việc ông nên làm mà thôi, còn cải cách có thành công hay không, đều phải chờ người đời sau khách quan mà đánh giá.

Mà lúc ấy cha mẹ của Lăng Gia đều lợi dụng những lỗ hổng cải cách mà kiếm được một khoản tiền tài. Đặng Tiểu Bình trước kia cũng từng nói, nếu có một nhóm nhỏ người giàu nổi lên, nhóm giàu này sẽ kém theo một nhóm giàu mới, cuối cùng cả một cộng đồng sẽ trở nên giàu có. Cha của Lăng Gia không khách sáo, ông rất có tinh thần dâng hiến, đi đầu loại bỏ muôn vàn khó khăn dọn dẹp chướng ngại, trở thành một trong những người giàu có kia. Đồng thời ông cũng rất sáng suốt, hiểu được bao nhiêu là đủ, rút lui êm xuôi rồi đem con mình đẩy lên bục uy phong lẫm liệt. Chính mình thối lui đến hậu trường an hưởng tuổi già, danh lợi song thu, rất thoải mái.

Con người một khi giàu có sẽ khó tránh khỏi một ít thói xấu. Ví dụ như là bao bồ nhí, nuôi nhân tình. Cha Lăng Gia cũng có một đoạn thời gian không chịu tụt hậu mà phạm thói xấu. Khi còn trung niên đã từng lén lút bao nuôi tình phụ, nguyên nhân phải lén lút rất đơn giản. Thứ nhất thoáng nhìn thì là một đảng viên cán bộ chính trực liêm khiết, việc này không thể không e dè. Thứ hai mà bối cảnh gia đình hùng hậu của mẹ Lăng Gia làm cho cha Lăng Gia không dám chọc đến. Vậy nên có thể thấy được, sự mạnh mẽ của người phụ nữ đối với việc duy trì êm ấm của gia đình là rất quan trọng.

Nhưng mà lại rất không đúng lúc, lần đầu tiên vụng trộm của cha Lăng Gia, việc làm vẻ vang của ông liền bị Lăng Gia lúc đấy đang học đại học năm nhất phát hiện. Khi đó Lăng Gia và bạn học đang cùng nhau dạo phố, vừa lúc nhìn thấy bố mình đang thân mật ôm ấp một đứa con gái không lớn hơn mình là bao ở trung tâm thương mại. Nhìn thấy cử chỉ của hai người, Lăng Gia trong lòng hiểu được việc này có nghĩa là gì.

Phong cách làm việc của Lăng Gia cũng được thể hiện từ đó, cô không tố cáo với mẹ, cũng không bớt đi vài phần kính trọng đối với cha. Mà là tìm cha “cầm đuốc soi dạ đàm”[4], Lăng Gia nói đàn ông có phụ nữ ở bên ngoài, không phải là chuyện hiếm, nhưng con hy vọng cha của mình có thể tự làm tấm gương tốt. Cha Lăng Gia thấy con gái mình còn nhỏ mà đã hiểu chuyện, lập tức cảm thấy hối hận về những sai lầm của mình, cho tình phụ một khoản tiền rồi hoàn toàn cắt đứt quan hệ. Một nhà bốn người vẫn giống như dĩ vãng vui vè hoàn thuận, giống như chưa từng có chuyện gì xảy ra. Nhưng việc làm của cha lại khiến Lăng Gia chịu một đả kích không lớn cũng không nhỏ. Ngay cả người cha Lăng Gia luôn kính trọng cũng sẽ ăn vụng ở bên ngoài, quả là không thể tin tưởng vào đàn ông được. Bắt đầu từ đó, Lăng Gia đối với đàn ông bắt đầu ấp ủ thái độ có cũng được mà không có cũng chẳng sao. Bạn trai có thể có, nhưng để nói đến hôn nhân thì hay là thôi đi.

Ở nhà Lăng Gia luôn được cha mẹ và anh trai cưng chiều, cũng may tính cách không tệ, hơn nữa độc lập mạnh mẽ. Trên người cô không có tính xấu của thiên kim tiểu thư nhà giàu.

Lăng Gia từng làm việc ở tạp chí địa lý quốc gia hai năm, sau bị giám đốc của Thụy Phong là Tưởng Kiến Quốc đào góc tường[5] . Cô năm nay vừa đầy hai mươi chín tuổi, tóc dài ngang vai, xinh đẹp giỏi giang lại có bản lĩnh. Thụy Phong trước đó ở dưới cờ[6] các loại sách báo tạp chí khác, sau khi Lăng Gia nhận chức thì hoàn toàn thay đổi, luôn giành được thành quả đáng mừng. Tưởng Kiến Quốc xem Lăng Gia ví như “tổng công ty đệ nhất can tướng”[7]. Vậy nên có thể thấy được, Lăng Gia là một người không thể xem thường.

Lăng Gia hai mươi chin tuổi vẫn chưa kết hôn, cha mẹ thấy con gái đã gần ba mươi tuổi, có phần sốt ruột. Không có việc gì cũng ở bên tai cô lải nhải chuyện kết hôn. Mới đầu Lăng Gia còn có thể đối phó qua loa, lâu dần bị càu nhàu thành phiền, hướng cha mẹ hét to “Chỉ cần hai người quản tốt chuyện của mình, còn sợ con không thể gả đi được sao?”

Một câu “quản tốt chuyện của mình” của Lăng Gia, làm cho cha Lăng Gia liên tưởng đến chuyện trăng hoa cũ của mình, nghe ra trong câu Lăng Gia nói là có hàm ý khác. Cũng sợ nhỡ ra kích thích con gái, Lăng Gia trở mặt lại ở trước mặt mẹ nói ra chuyện trước kia. Lập tức không còn nói gì, cũng biết con gái mình tự có chủ kiến, không cần quá lo lắng. Chuyển lại khuyên vợ là con cháu có phúc của con cháu, không cầ can thiệp quá nhiều. Mẹ Lăng Gia thấy chồng như thế, cũng chỉ có thể đem những lời muốn nói nuốt lại vào lòng, mặc cho Lăng Gia muốn làm gì thì làm.

Chuyện muốn nói ở trong cổ họng lâu ngày thành nghẹn, cảm nhận thật sự không dễ chịu. Mẹ Lăng Gia rất oán niệm, nhưng bà cũng hiểu nói nhiều hơn nữa cũng không có tích sự gì, nếu không cẩn thận lại còn xuất hiện hiệu quả ngược. Vì thế cho nên đối với sự không nghe lời của Lăng Gia, trừ bỏ oán niệm vẫn chỉ còn oán niệm.

Đúng là oán niệm.

(1) International English language testing system: hệ thống đánh giá ngôn ngữ tiếng anh quốc tế

(2) “một sự bảo đảm” bảo đảm Trung Quốc đạt 8% tốc độ tăng trưởng kinh tế, lạm phát nhỏ hơn 3%, đồng nhân dân tệ không bị mất giá;

“ba đúng chỗ” một là dùng ba năm để quốc hữu hóa đại đa số các xí nghiệp lỗ vốn thoát khỏi khó khăn tiến tới hiện đại hóa xí nghiệp. Hai là dùng ba năm để cải cách hoàn toàn hệ thống tài chính ngân hàng. Ba là chính phủ tái cơ cấu và cải cách nội trong vòng ba năm;

“năm mục cải cách” tiến hành cơ chế lưu thông lương thực, cân đối đầu tư, chế độ nhà ở, chế độ chữa bệnh, và thu nhập tài chính từ cơ chế cải cách thuế.

(3) Một chính sách của chính phủ Trung Quốc để nâng cao hiệu quả và lợi nhuận cho các doanh nghiệp nhà nước. Việc thông qua chính sách này đã tạo ra tình trạng thất nghiệp của rất nhiều công nhân viên nằm trong danh sách cắt giảm biên chế. Để bù lại, chính phủ đồng thời cũng đưa ra một dự án giúp người lao động thất nghiệp tìm được việc làm mới

(4) chỉ sự chuyên nghiệp của một người khi làm việc gì đó

(5) có nhiều tầng nghĩa như là phá đám hoặc giáng chức… nhưng nghĩa phù hợp ở đây là đoạt đi; theo câu trên mà hiểu là lôi kéo, chiêu dụ. Tầng nghĩa rộng nên không thay thế trực tiếp bằng nghĩa tiếng việt mà để nguyên

(6) thua kém

(7) người tài giỏi/có khả năng nhất công ty