Chương 7: Hãy ngẩng đầu lên mà đọc
Chuyện Ngự Sử Đài bãi quan náo loạn hơn nửa tháng, bên ngoài đầu tiên là cấm dân gian nghị luận công khai, sau đó là hạ chiếu nhắc lại tầm quan trọng của việc can gián, sau đó đem văn thư bổ nhiệm một lần nữa đưa đến trong nhà từng người một bị bãi quan. Ở bên trong thì những người thuộc chủ nghĩa cải cách lấy Hộ bộ thượng thư Phạm Ánh làm trung tâm đã giao đấu nhiều lần với những người thuộc phái bảo thủ lấy Tả tướng Thái Thuyên, Lại bộ thượng thư Lữ Tụng Niên làm trung tâm. Lúc đầu, Thái Thuyên và Lữ Tụng Niên tự cho là nắm chắc thắng lợi, nên không chịu nhượng bộ, không chỉ muốn Hộ bộ thị lang tuyên bố từ quan và gánh chịu mọi hậu quả, thậm chí còn công kích đến trên người Phạm Ánh.
Vệ Kỷ nhìn Lữ Tụng Niên cùng Phạm Ánh đang khẩu chiến, đột nhiên cảm thấy vô cùng buồn chán, nàng ấy đứng dậy đi vòng quanh Chính Sự Đường, Lữ Tụng Niên còn đang khẩu chiến, lão thần Thái Thuyên đang nhắm mắt dưỡng thần. Vệ Kỷ thong thả đi tới chỗ cận vệ mang đao, rút trường đao bên hông hắn ra, gác ở trên cổ mình.
“Các khanh đây là muốn bức trẫm đi tìm chết phải không?” Vệ Kỷ trầm giọng lên tiếng.
“Bệ hạ!” Đám quan lại áo tím rốt cục luống cuống, quỳ xuống dưới chân nàng ấy, xin nàng ấy thứ tội.
Vệ Kỷ không giận mà cười: “Các khanh có tội gì? Chẳng lẽ không phải thiên tội vạn tội đều ở trên người trẫm sao?”
“Tại sao bệ hạ lại nói như vậy?” Thái Thuyên rốt cục không giả ngu nữa.
“Triều đình của trẫm, thần tử của trẫm, một lời không hợp liền bãi triều đi, hôm nay mười người ngày mai trăm người, là đang nói đức hạnh của trẫm còn thiếu sót sao, không cách nào khiến cho các thần tử của trẫm tin phục sao? Nếu đã như vậy trẫm làm gì còn mặt mũi nào để sống trên đời này nữa”
Thái Thuyên lại dập đầu, hốc mắt đỏ lên: “Tuyệt đối không có việc này! Bệ hạ thánh nhân tuyệt không không có lỗi. Chuyện can gián, sai ở chỗ Hàn Trọng Tư không có bệnh mà lại kháng lệnh, cậy vào sự sủng ái của bệ hạ mà làm sai, quả thật là hành vi của tiểu nhân!”
“Xin bệ hạ minh xét quả thật đúng là như vậy!” Các trọng thần còn lại cũng luôn miệng phụ họa, khấu đầu lạy sát đất.
“Đã như vậy, các khanh sẽ tự xử lý chấm dứt chuyện này trong vòng ba ngày.” Vệ Kỷ ném thanh đao xuống, không có sức bước ra khỏi Chính Sự Đường.
Nàng ấy nhốt mình trong tẩm điện rồi ngồi đó nửa ngày trời. Đại giám gấp đến độ không chịu nổi vội mời Vệ Chỉ đến thuyết phục.
“Bệ hạ, trưởng công chúa tới.”
“… Vào đi.”
Vệ Chỉ đi vào, nhìn thấy Vệ Kỷ đang ngồi ở trên bậc thềm, liền trầm mặc đi tới ngồi cùng một chỗ với nàng ấy.
Ngoại trừ bản thân Vệ Kỷ không ai có thể hiểu được tình huống cao xứ bất thắng hàn* này, một người có huyết mạch tương liên, cùng một mẫu thân sinh như Vệ Chỉ cũng chỉ có thể yên lặng làm bạn với nàng ấy, mà không thể khuyên bảo nàng ấy cái gì.
*高处不胜寒: Cao xứ bất thắng hàn: xuất từ bài Thủy điệu ca đầu của Tô Thức. Nghĩa đen là ở trên vị trí cao không thắng nổi phong hàn lạnh lẽo. Còn nghĩa ẩn dụ là người có quyền cao chức trọng sẽ không tránh được phải chịu cảnh cô đơn lạnh lẽo, không có bạn tri kỷ.
“Trẫm không sao đâu.”
“Thần biết, thần tới bồi a tỷ.”
“A Chỉ, muội nói xem sao mẫu thân lại có thể nhẫn nại được mà ngồi trên ngai vàng này mấy chục năm? Mới chỉ có mấy năm thôi mà trẫm chỉ cảm thấy mệt mỏi.”
Vệ Chỉ không thể trả lời câu hỏi của nàng ấy.
Việc này cuối cùng được xử lí là bãi miễn chức quan của Hàn Trọng Tư, lệnh cho ông ấy mau chóng rời kinh càng sớm càng tốt. Dưới mặt nước là những người thuộc phái cải cách đã từ bỏ một số chức quan quan trọng của Sáu bộ, mà những người thuộc phái bảo thủ đã nhường ra một bộ phận chức quan ở Ngự Sử Đài, trong đó bao gồm đồng ý cho Cao Vân Cừu lấy hàm tứ phẩm đảm nhiệm chức Ngũ phẩm Ngự Sử Trung Thừa*.
*御史中丞: Ngự Sử Trung Thừa là chức quan đã có từ thời Tần, chức vụ thấp hơn Ngự Sử Đại Phu, quản lí các thứ sử và thị ngự sứ, chuyên lo việc giám sát, luận tội các quan lại, kiêm xét duyệt các văn thư hành chính nhằm đảm bảo các quan viên làm việc theo đúng thể chế của triều đình. Thông thường, nếu khuyết chức Ngự Sử Đại Phu, Ngự Sử Trung Thừa sẽ kiêm nhiệm chức trưởng quan của Ngự Sử Đài.
Nhưng những thứ này đều cách xa Phương Giám, vào hạ tuần tháng chín nàng đã đi Quốc Tử Giám. Nàng theo lệ được nhận vào trường hợp dự thính nhập học, tẩm xá dành cho người trung nguyên chỉ có một người ở, một cái giường còn lại liền thuộc về nàng.
“Muội là bạn học mới à?” Lúc mặt trời lặn, bạn cùng phòng của nàng tan học trở về, mỉm cười chào hỏi nàng.
“Ừ, ta tên là Phương Giám, tự là Lâm Thâm.”
“Ta tên Thôi Miêu, tự là Tân Manh.”
Thôi Miêu có tính cách vui vẻ và hòa đồng chủ động nói chuyện với nàng, dẫn nàng đi làm quen với môi trường nên mấy ngày sau hai người cũng quen nhau.
“Phụ thân ta là Hồng Lô tự khanh, nghe nói là quan lại tứ phẩm của triều đình, nhưng lại gần như là một kẻ lười biếng.” Thôi Miểu vừa viết bài tập vừa nói, “Lại nói cũng buồn cười, nữ đế lâm triều đã ba đời rồi, phụ thân ta lại càng coi trọng nam nhi, sống chết muốn sinh con trai ra, kết quả đích đích thứ thứ trong ngoài hợp kế sinh năm tỷ muội chúng ta, nửa đứa con trai cũng không thấy.”
“Trong số các cận thần thực sự có một số người như vậy sao?” Phương Giám lớn lên ở nông thôn, đối với sự tình trong triều không biết nhiều, nghe vậy ngạc nhiên nói.
“Ha” Thôi Miêu cười lạnh một tiếng, “Trong triều đình không có nhiều cận thần bảo thủ sao? Có một số người miệng không nói nhưng trong lòng lại đi so đo. Dù sao thời đại nam tôn nữ ti mới qua không lâu.”
“Thực tế lại là như vậy…”
“Nếu không phải nhà nương ta giao đạo lầm đường lạc lối, làm sao lại đi coi trọng ông ấy cơ chứ? Lấy tài năng của nương ta thấy thế ông ấy làm Hồng Lô tự khanh cũng dư sức.” Thôi Miêu nói xong chuyện suy tàn của gia đình mình, dừng một chút lại hỏi Phương Giám, “Lâm Thâm, ta nghe nói muội thông qua Cao Vân Cừu Cao đại nhân đến đây, muội là con cháu Cao gia sao?”
Phương Giám lắc đầu: “Chỉ là họ hàng xa mà thôi, Cao đại nhân là người tốt bụng, nguyện ý giúp ta một phen.” Nói đến đây trong lòng nàng có chút chua xót, không phải con cháu cũng không phải học trò, thậm chí không thể coi là họ hàng thân thiết. Nàng chỉ có thể là một ‘họ hàng xa’ không thể giải thích được.
“Đây chính là Cao đại nhân.” Thôi Miêu hoàn toàn không chú ý tới tâm tư nhỏ bé của nàng ấy, ngữ khí mang theo chút hâm mộ.
“Cái gì?” Phương Giám mờ mịt.
“Muội không biết sao?” Thôi Miêu vẻ mặt kinh ngạc, “Cao đại nhân là Tam Đỉnh Giáp trẻ tuổi nhất triều đình. Lúc ở Ngự Sử Đài ngài ấy có thể nói là thiết diện vô tư*, chiến tích kiệt xuất nhất của ngài ấy là viết tấu chương mắng mỏ Hữu thừa tướng lúc đó, khiến vị đại nhân kia phải từ quan, mọi người tặng biệt danh cho ngài ấy Điện Thượng Hổ. Cho tới nay văn chương của ngài ấy vẫn là bản mẫu học tập của Ngự Sử đài. Sau này ngài ấy chuyển sang Đại Lý tự, lại nổi tiếng với thiện ý phân biệt đúng sai, thẩm vấn xử án vừa nhanh vừa chuẩn.”
*Hành động thẳng thắn, minh bạch, bất chấp khó khăn.
“Tỷ rất sùng bái ngài ấy?” Phương Giám biết rất ít về quá khứ của Cao Vân Cừu và rất sẵn lòng lắng nghe Thôi Miêu nói.
“Đương nhiên rồi, Cao đại nhân trẻ tuổi, lại viết văn hay, ta sùng bái ngài ấy cũng là điều rất bình thường.” Thôi Miêu vẻ mặt thản nhiên nói, “Nhưng cũng có người nói Cao đại nhân tàn nhẫn và độc ác, người không thích ngài ấy nói ngài ấy là ác quan, là một thanh đao trong tay bệ hạ.”
“A, không phải ai cũng có tư cách trở thành thanh đao của bệ hạ.” Phương Giám chế nhạo một tiếng.
“Đúng vậy đúng vậy. A, bài toán này muội làm xong chưa, cho ta mượn xem…”
Quốc Tử Giám cũng giống như quan thự trong kinh thành, cứ mười ngày lại có một ngày nghỉ. Một ngày trước tan học, Phương Giám và Thôi Miêu bái biệt nhau, đi thẳng về nhà.
Lúc trở lại Cao phủ, Cao Vân Cừu cũng mới từ nha môn trở về. Đây là lần đầu tiên Phương Giám nhìn thấy nàng ấy mặc bộ quan phục của quan viên hàng tứ phẩm màu đỏ thẫm, tay áo rộng với đám mây bồng bềnh, phi thường tuấn mỹ. Nàng có chút nhìn ngây người. Thẳng đến khi Cao Vân Cừu gõ gõ trán của nàng, gọi nàng hoàn hồn. Lúc này nàng mới nhanh chóng đuổi theo bước chân của Cao Vân Cừu đi đến thư phòng.
Cao Vân Cừu cởi mũ quan của mình và đặt nó sang một bên, ngồi trên ghế bành rồi nhìn về phía Phương Giám: “Việc học hành ở Quốc Tử Giám như thế nào?”
“Mọi thứ đều ổn. Các bài học được dạy có thể theo kịp tiến độ của tiên sinh.” Phương Giám khoanh tay đứng, nghiêm nghị đáp.
“Vậy thì ta sẽ kiểm tra nàng.” Cao Vân Cừu cầm lấy chén trà Cao Viên dâng lên, uống một ngụm nhuận nhuận cổ họng, “Nói cho ta biết, trong Quốc Tử Giám sinh đồ* có mấy người, sư trưởng có mấy người? Các bạn đồng môn có xuất thân như thế nào? Có mấy người xuất thân từ thế gia, có mấy xuất thân hàn vi?”
*Tú tài nho học, đủ tư cách đi dạy học.
“…” Phương Giám trầm mặc.
“Như vậy trong Quốc Tử Giám là ai chủ sự, đều làm chức quan gì? Có mấy phe phái?”
“…”
“Lại đây.” Thấy nàng có chút chần chừ, Cao Vân Cừu hạ giọng nói: “Nào đến đây, ta sẽ không trừng phạt nàng đâu.”
Phương Giám liền đứng trước mặt nàng ấy.
Cao Vân Cừu đứng dậy, thiếu niên đã cao hơn nàng ấy một cái đầu rồi, mặc áo lan cổ tròn viền trắng của Quốc Tử Giám, nhìn càng ổn trọng hơn một chút. Nàng ấy đưa tay thay nàng sửa lại vạt áo, vuốt vuốt nếp uốn trên vai, nói: “Đừng vùi đầu đọc sách, hãy ngẩng đầu lên mà đọc.”